Hierdoor was ik eigenlijk meteen sceptisch over de nieuwe documentaire op Netflix: The Social Dilemma. ‘Weer een negatief verhaal met waarschuwingen over de socials, dat weten we inmiddels wel’. Maar door alle buzz rondom deze documentaire besloot ik hem toch te kijken. En ik moet zeggen: naast de soap-achtige stukjes tussendoor over een familie die kampt met social-verslaving, kon ik mijn aandacht er makkelijk bijhouden. Onder andere door de opzet en herkenbaarheid.
Screenshot van The Social Dilemma op Netflix
In anderhalf uur maakt deze documentaire je bewust van het verdienmodel Telefoonlijst van de grote techreuzen, zoals Google en Facebook. Of zoals ze het zelf omschrijven: ‘This documentary-drama hybrid reveals how social media is reprogramming civilization with tech experts sounding the alarm on their own creations.’
En dat is eigenlijk meteen het meest interessante aan deze documentaire: de informatie wordt gedeeld door ex-medewerkers van de grote techreuzen. Mensen die met hun neus bovenop de feiten hebben gezeten en zelf de keuze hebben gemaakt om vanwege ethische redenen het bedrijf te verlaten.
Een van de dilemma’s die wordt besproken, is het manipuleren van de gebruikers
Never before have a handful of tech designers had such control over the way billions of us think, act, and live our lives.
En het is zó herkenbaar. Als ik een appje stuur aan iemand en ik zie dat deze persoon ‘online’ is, of zelfs ‘aan het typen…’ is, wacht ik op de reactie. Dan blijf ik dus in de app. Dit soort kleine nudges geven ons een zetje om te doen wat het platform wil.
Tot op zekere hoogte vind ik dit ‘oké’. Je besluit immers zelf om gebruik te maken van de platformen en te genieten van de voordelen. (Ja, die zijn er ook heus wel.) Maar het wordt een ander verhaal als wij (het product) worden gemanipuleerd om meer inkomsten te genereren voor de adverteerders. Daar greep de documentaire mijn aandacht.